Olimpia

Miasto w Grecji, na Peloponezie, w regionie Grecja Zachodnia, w Elidzie. Mieszka tu około 11 tys. osób. W starożytności było to najsławniejsze miejsce kultu Zeusa. Pierwsze odnotowane igrzyska odbyły się w 776 p.n.e. U stóp wzgórza Kronosa nad Alfiosem (Alfejos) i Kladeosem znajdowało się sanktuarium poświęcone Zeusowi, wokół którego co 4 lata odbywały się panhelleńskie igrzyska, zwane od tego miejsca olimpijskimi. Powstanie tego sanktuarium ocenia się na rok ok. 1000 p.n.e.
Sanktuarium Zeusa stanowił prostokątny 4-hektarowy święty gaj, zwany Altis. Początkowo (IX-VIII w. p.n.e.) w otoczonym murem sanktuarium znajdował się tylko ołtarz Zeusa. Od VII w. p.n.e. zaczęto w obrębie Altis wznosić monumentalne budowle. Najważniejszą z nich była ukończona w ok. 456 p.n.e. świątynia Zeusa. Wewnątrz świątyni znajdował się jeden z tzw. siedmiu cudów świata – posąg Zeusa dłuta Fidiasza. Oprócz tego znajdował się tam szereg różnych budowli: pracownia Fidiasza, Leonidajon (hotel dla honorowych gości), świątynia Hery, tzw. Filipejon, czyli świątynia Filipa II Macedońskiego oraz budowle administracji sanktuarium: buleuterion, prytanejon. Wokół sanktuarium powstawały obiekty sportowe:
- stadion na 20 tys. widzów
- hipodrom
- gimnazjon z palestrą
- łaźnie

a także liczne skarbce, z których najbardziej znany jest skarbiec Megaryjczyków, datowany na VI w.p.n.e. Jest to skromna budowla w stylu doryckim, reprezentująca typ świątyni między antami.
Olimpia, jako miejsce pogańskie, została z rozkazu Teodozjusza I Wielkiego, zamknięta w roku 390, a organizowania igrzysk zakazano w roku 393. W XIX i XX wieku, od roku 1829, w Olimpii prowadzono systematyczne prace archeologiczne.
Płomień olimpijski, który płonie podczas nowożytnych igrzysk olimpijskich uzyskuje się zapalając go za pomocą promieni słonecznych skupionych przez paraboliczne zwierciadło na stadionie w Olimpii. Stamtąd jest on przenoszony przez olimpijską sztafetę do miejsca rozgrywania igrzysk w danym roku.
Stanowisko archeologiczne w Olimpii zostało wpisane na Listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Źródło: Wikipedia